Ôi thiên nhiên – bao lần làm tôi ngơ ngẩn vì nét đẹp nên thơ, cũng bao lần tôi ca ngợi sự kỳ diệu của thiên nhiên, thì cũng ngần ấy lần tôi oán trách thiên nhiên, sao khắc nghiệt với cuộc sống của con người đến thế…sao cứ vô tư cướp đi công sức mà trong đó có cả mồ hôi và nước mắt của con người một cách lạnh lùng như thế… Tôi vắt tay lên tráng, nhắm mắt lại, hình ảnh của quê nhà, của người thân đang chống trọi với mùa nước nổi hiện lên làm nước mắt lại rơi…Tôi tự trách mình sao yếu đuối như vậy, không được, phải mạnh mẽ lên chứ…khó khăn trong cuộc đời chỉ là những thử thách dù có khi nó quá nghiệt ngã nhưng hãy tận dụng nó để rèn luyện bản thân mình…sức khỏe và trí tuệ sẽ là chìa khóa giúp ta vượt qua những thử thách đó… nghĩ vậy nên tôi quyết định sẽ tìm công việc gì đó để làm…ít nhất là có thể giải quyết được những khó khăn của tôi và gia đình trong lúc này. Dạy kèm là công việc tôi nghĩ đến đầu tiên, dù sao nó nhẹ hơn các công việc khác và có thể chủ động thời gian học…
Khi nắng xuyên qua hàng cây, đường phố tấp nập xe cộ, tôi bắt xe buýt đến các trung tâm gia sư, mong tìm được một lớp dạy. Đến trung tâm đầu tiên:
- Em học ngành gì? Năm mấy? có đi dạy kèm lần nào chưa?
Sau khi đã khai báo, tôi nhận được câu trả lời: khi nào có lớp sẽ báo em.
Đến trung tâm thứ hai, cũng với các câu hỏi quen thuộc đó, nhưng kết quả là: - Ở đây cần người có kinh nghiệm, ưu tiên cho giáo viên, em mới năm nhất, lại học ngành của em… chắc không được rồi.
Đến trung tâm thứ ba, tình hình cũng không có gì khác hơn…tôi để lại thông tin rồi thất thểu trở về nhà. Tôi cố lý giải vì sao thành phố này được mệnh danh là vùng đất hứa, biết bao người ở quê tôi và rất nhiều những vùng quê khác đổ về đây để sống và làm việc, lại có rất nhiều sinh viên sau khi tốt nghiệp không muốn về quê mà quyết định ở lại nơi này. Vậy mà với tôi sao tìm một công việc lại khó khăn đến thế. Tôi bắt đầu hoài nghi và không mấy ấn tượng với thành phố này. Nghĩ mãi rồi chính tôi cũng hoài nghi về bản thân mình. Sắp đến ngày thu tiền nhà trọ, công việc thì vẫn chưa tìm được. Chưa bao giờ tôi thấy mình túng quẩn và bất lực đến như vậy. Ngồi trên gác trọ, nhìn qua khe cửa ngắm thành phố về đêm, lòng tôi man mác buồn. Ánh đèn đường hiu hắt trong màn đêm không trăng không sao gợi lại trong tôi bao ký ức về những bữa cơm bên gia đình, dù đạm bạc nhưng chan chứa tình thương yêu...
Cho đến khi tiếng sột soạt của lũ chuột kiếm ăn, đưa tôi về với hiện tại – một hiện tại dự báo bao khó khăn, vất vả sẽ đè nặng lên tôi. Có lúc những suy nghĩ tiêu cực như muốn vật ngã tôi, làm tôi mất đi niềm tin vào cuộc sống và niềm tin vào chính bản thân tôi, nhưng không, tôi không cho phép mình yếu đuối như thế. Tôi lấy sách ra đọc bởi tôi từng nghe ai đó nói rằng: tri thức là sức mạnh… Tôi đọc và đọc đến khi ngủ đi lúc này cũng chẳng hay.
Một ngày mới bắt đầu, như thường lệ tôi đến lớp với cái bụng trống rỗng, dù rằng hôm qua tôi chỉ ăn mì. Chân vẫn còn đau, tôi đến lớp chậm hơn thường ngày. Tôi vừa vào lớp thì thầy cũng vừa đến, chỗ tôi ngồi thường ngày đã có người khác ngồi. Nhìn trước, nhìn sau chỉ còn chỗ trống sau bàn em ngồi, tôi bước chậm chạp đến gần em, em ngước nhìn tôi…lại mỉm cười…vừa ngồi vào bàn, em quay lại:
- Ủa hết đau tay giờ chuyển qua đau chân rồi hả hai lúa?
Tôi không nói gì, có lẽ em cũng thấy mình quê khi lời nói đùa của em không được tôi hưởng ứng.
Giờ ra chơi, lại mấy cây si “mọc” trước cửa sổ. Như hôm trước cũng chải chuốt, cũng điệu bộ gây chú ý và lâu lâu lại nhìn vào lớp. Dù chẳng làm ảnh hương đến ai, bởi giờ giải lao mà, nhưng tôi thì chẳng thích, với tôi là con trai mà làm cây si đứng trước cửa sổ thì thật là mất mặt, dù gì khi tán tỉnh người khác cũng phải giữ thể diện một chút chứ. Nhìn họ bỗng dưng tôi thấy “dị ứng”, dù là hai lúa nhưng tôi rất tự hào về khoản này bởi cho đến giờ tôi có bao giờ trồng cây si với cô nào đâu nếu không muốn nói là đã có vài cô… Tôi chợt mỉm cười khi nghĩ đến những tháng ngày là học sinh trường huyện, cái ngày mà lúa có giá…
Buổi học kết thúc, tôi lại đi tìm việc. Lần này tôi đi xa hơn, tôi định tìm đến những con đường có nhiều quán ăn. Nhưng đường nào có nhiều quán ăn? Tôi cũng chẳng biết. Tôi hỏi chú xe ôm đang đậu chờ khách bên đường và cứ theo hướng chỉ của chú xe ôm mà đi. Hết rẽ phải lại rẽ trái, trời thì nắng chang chang. Qua những con đường người ta đang đào, xe cộ phóng ào ào, khói bụi bay mịt mờ…tôi lấy tay che mũi nín thở mà chạy qua thật nhanh, có lúc chưa qua kịp phải hít vội vào…vừa mệt lại vừa khó chịu. Chưa đến được con đường tôi cần đi thì mồ hôi đã ướt cả áo. Sau bước chân của tôi, đã có những giọt mồ hôi rơi bên lề đường, tôi dừng lại ngồi nghỉ ở một góc cây ven đường. Nhìn người người xuôi ngược trên phố, ai ai cũng đều mang khẩu trang để tránh nắng, lòng tôi thầm nghĩ, ở xứ nóng và đông đúc như thành phố này mà hai bên đường có quá ít cây xanh còn buôn bán, xe cộ thì đậu kín cả lề đường, nhiều khi chẳng còn chỗ cho người đi bộ. Nhìn những con đường đào lên, lấp xuống, không có một bóng cây tôi chợt nhận ra rằng trong quy hoạch và phát triển chưa có tầm nhìn xa trông rộng nên cứ loay hoay chấp vá. Lại đi, lại rẽ phải, rẽ trái…cuối cùng cũng đến… Quán ăn cứ san sát bên nhau, giờ tôi mới hiểu thế nào là “buôn có bạn bán có phường”. Tôi đi thêm một đoạn thì có thông báo tuyển nam phục vụ, đó là một quán phở nhìn bề ngoài khá sang trọng và bề thế, có lẽ đã hơn 2h chiều nên khách chỉ lưa thưa – tôi nghĩ vậy, rồi bước vào hỏi chủ quán…
Sau cái gật đầu chào nhau là cái nhìn từ đầu đến chân của cô chủ quán cứ như thể tôi là người khác thường mà ở thành phố này hiếm khi gặp. Tôi cũng mất 2 giây để nhìn lướt qua ngoại hình của cô chủ quán. Dưới mắt tôi, cô chủ quán không có gì nổi bật nhưng nhờ biết cách trang điểm mà những khiếm khuyết đã bị che lấp, cái nghệ thuật “vừa đủ”- không thừa và không thiếu toát ra từ ngoại hình của cô chủ quán bỗng dưng tôi thấy ngao ngán nếu phải làm việc dưới sự quản lý của cô chủ quán này bởi tôi nghĩ, cô chủ quán là người khó tính, yêu cầu cao, thậm chí là chi ly từng tí một, sẽ không thể bỏ qua những sai sót của tôi. Lời mời ngồi của cô chủ quán đã cắt đứt suy nghĩ của tôi. 10 phút cho những câu hỏi và câu trả lời giữa cô chủ quán thì bỗng dưng cô chủ quán im lặng như nghĩ ngợi gì đó, tôi cũng không nói gì, có lẽ người cô chủ quán cần không là một người như tôi, nhưng trước thái độ cầu thị của tôi, cuối cùng cô chủ quán cũng đồng ý cho tôi thử việc hai ngày.
Thời gian làm từ 5h30 đến 10h đêm, công việc của tôi là phục vụ. Tôi chưa hiểu về hai từ hai phục là thế nào thì cô chủ quán giải thích:
- Phục vụ nghĩa là bưng bê, dọn dẹp…khách đến thì hỏi khách ăn món gì, rồi bảo đầu bếp làm, đầu bếp làm xong thì bưng ra, khách ăn xong thì dọn… chỉ thế thôi. Tôi thầm nghĩ, đúng là người ở phố, dùng từ cũng văn vẻ, ở quê tôi gọi chạy bàn thì ở phố gọi là phục vụ. Nghĩ vậy nên tôi hào hứng khoe với cô chủ quán là tôi có thể làm phục vụ khá tốt, bởi tôi cũng khá nhanh nhẹn và chạy cũng rất nhanh. Nghe tôi nói vậy, cô chủ quán mở mắt thật to, bảo: ở đây nhân viên phục vụ không ai dám chạy dù có đông khách cỡ nào, lý do đơn giản là nếu làm bể cái tô thì bồi thường 50% giá trị của cái tô và còn bị trừ lương tùy theo mức độ nặng nhẹ. Cô chủ quán còn nhắc tôi thêm: nếu chưa biết gì cứ hỏi, nếu thử việc được thì chính thức làm, khi đi làm sẽ mặc đồng phục của quán, nếu làm tốt sẽ có thưởng thêm…
